Thời kỳ anh còn ở Tắc Bầu Sấu, có lần một đoàn cán bộ khoa học từ thành phố ghé qua trường. Anh dẫn họ đi thăm những cánh rừng hoang, ông trưởng đoàn có nói đến một chương trình điều tra khảo sát tổng hợp vùng Rừng Sác có Việt Kiều hải ngoại tham gia. Có thể Thu Vân đã trở thành một nhà khoa học. Cô trở về đây thực hiện trương trình ấy. Căn nhà nổi này là phòng thí nghiệm khảo sát.
Thế là mọi sự đã rõ ràng, giờ đây anh và Thu Vân chỉ cách nhau một bức từơng thép mỏng. Chỉ cần anh gọi lên một tiếng, Thu Vân sẽ nhận ra anh. Anh sẽ vào căn phòng ấm áp thơm ngát nước hoa, để ôn lại cùng Thu Vân những kỷ niệm sau những năm xa cách. . . .
Phút giây ảo tưởng trôi qua nhanh chóng và chấm dứt phủ phàng như một giấc mơ hảo huyền. Anh trở về với thực tại khắc nghiệt và cay đắng.
Đêm Duyên Hải trở lạnh rất nhanh. Bộ quần áo dính đầy bùn đất vẫn còn ẩm ướt như một lớp băng giá buốt, bốc ra mùi chua nồng và hôi hám. Ba Bình nép sát vào sau những tấm gờ tường và những chậu hoa, nhưng sương giá vẫn thấm vào gia thịt, tê cóng tay chân. Anh nhớ đến bài thơ mà anh và Vân, Huệ đã đọc trong lúc chơi trò hái hoa tương lai ở lớp luyện thi:
Ba chục năm sau sẽ gặp nàng
Bên thềm biệt thư ngất cao sang
Nàng thì lộng lẫy trong nhung lụa
Tôi thợ quét vôi đứng ngở ngàng.
Ai ngờ cuộc gặp gỡ giữa anh và Thu Vân còn nghiệt ngã hơn trước nửa, tuy chỉ mới qua mười mấy năm sau. Như có ngọn lửa cháy bùng từ lồng ngực đến mọi đường gân thớ thịt. Ba Bình vụt đứng lên. Vấn vương làm chi chuyện cũ. Khơi lại làm chi nỗi đau của quá khứ trước thực tại phủ phàng.
Anh men theo mạn bè, thả mình xuống làn nước lạnh. Lội nước một đoạn ngắn anh bắt đầu sa chân vào bãi bùn ngập sâu quá gối, lần mãi mới tới bờ.
Xa xa, chiếc nhà nổi chỉ còn lại một vệt đen mờ với ngọn đèn tính hiệu đỏ quạch ở phía đầu như con mắt của một con cá lớn từ dưới nước nhô lên.
Anh nhớ đến hôm nào, bị ngất trên đoạn sông này, khi tỉnh dậy anh đã gào to, gọi tên Huệ Trắng. Tiếng gọi lan rộng khắp mặt sông kéo dài đến các lùm cây đang lặng lẻ ngủ yên rồi biến đi không một chút hồi âm. Đêm nay , tiếng anh gọi Thu Vân cũng lại tan đi không một chút gì vọng lại.
Sáng hôm ấy, khi đi qua một khu lò gạch bỏ hoang, thấy thấp thoáng bóng người, Ba Bình lại kiên nhẩn tìm cách tiếp cận thăm dò tung tích Tám Hoạnh. Quan sát kỷ anh thấy có tất cả bốn người đẩy hai chiếc xe bò đến xúc gạch vụng chở ra sông.
Chờ cho họ đẩy xe đi xa, anh mới men theo các lùm cây kín đáo tiến dần đến và leo lên miệng chiếc lò gạch cũ. Trên đó có một bờ gạch kín đáo có thể nằm nép vào quan sát mọi hoạt động của những người xúc gạch. Anh hy vọng nếu họ là người lạ, anh sẽ tới tìm cách bắt chuyện.
Nhưng khi hai chiếc xe rỗng quay trở lại chạy lộc cộc trên con đường đất lổn nhổn khập khểnh Ba Bình bổng giật thót người. Kẻ đã hãm hại đời anh mà anh đang cần gặp không ngờ lại xuất hiện ngay trước mặt.
Theo chiếc xe đi đầu, anh nhận rỏ mặt Hải Cóc đang cầm càng, và Tám Hoạnh đang lom com đẩy phía sau. Tám Hoạnh bước đi tập tểnh mệt nhọc, mặt gầy quắt đen đủi. Ông ta bước đi cà giật, uể oải như bị đau một bên chân. . . Cả bọn bỏ càng xe dừng lại, Hải Cóc nâng vạt áo lau cổ, nhổ toẹt nước bọt ra trước mặt rồi rít qua khẽ răng:
– Mẹ kiếp. Ông Tám hôm nay làm ăn sớ rớ thế này thì đến tối cũng chẳng kịp về.
Tám Hoạnh ngồi phịch xuống đất, ngã lưng vào tường ngồi im. Nghỉ một lát, Hải Cóc đứng dậy ném chiếc xẻng cho Tám Hoạnh:
– Bây giờ đến lượt ông xúc cho đầy hai xe. Nói thì ngon quá. Đứa nào được cắt đi làm cùng ông thiệt là mạt vận.
Nói rồi hai đứa ngoắc tay nhau đi xuống mé sông. Đứa còn lại kiếm một góc tường mát mẻ nằm duổi thẳng cẳng. Lát sau y ngáy như bò rống.