Tôi vốn là con một trong một gia đình vô cùng ít người. Bố mất từ khi tôi còn rất nhỏ cho nên nhà chỉ có hai mẹ con. Nhiều khi thấy bạn bè có anh có em tôi cũng thèm lắm. Và tự hứa với bản thân là sau này lấy vợ tôi sẽ sinh mấy đứa cho chúng nó có anh có em cho vui chứ môt mình như tôi thì buồn lắm. Tôi hiểu cái cảnh là con một, ăn cả làm tất. nhưng các cụ chả nói: “Ăn một mình đau tức, làm một mình cực thân” là gì? Cho nên tôi nghĩ, sinh một con chính là đặt mọi gánh vác gia đình nên vai nó. Nên vừa thương vừa tội. Nhất là những khi khó khăn, gia đình có chuyện gì chỉ có một thân một mình không anh em thì tủi lắm. Mình biết, mình đã từng trải qua rồi nên không muốn con mình cũng phải chịu như vậy.
Nhưng người ta nói người tính chẳng bằng trời tính. Nhà tôi thì cũng không giàu, cũng không nghèo. Khi lấy nhau, chúng tôi sinh ngay con gái đầu lòng. Tôi cũng vui lắm vì mình cũng thích con gái. Hai cha con tình cảm rất tốt, con bé rất quấn bố. Tôi nghĩ, sinh con gái đàu lòng cũng tốt, sau này bé lớn có thể giúp mẹ chăm sóc em đảm đang hơn con trai, vì con gái khi nào cũng biết điều và ngoan ngoãn hơn. Vì con trai tầm năm sáu tuổi vẫn còn dại lắm. Thậm chí chưa biết nhường em. Nhưng con gái thì lại khác. Vì thế tôi cũng yên tâm.
“Quả thật là tôi không nghĩ vợ mình lại nghĩ nhiều như vậy. Nhưng đúng là những điều em nói đều có lí cả.”
Nhưng đến khi con gái đã gần sáu tuổi rồi mà vợ vẫn chẳng ỏ ê gì cái chuyện sinh thêm con nữa. Ngày trước, ai có hỏi chuyện sinh con thì vợ nói là đợi bé con lớn đã. Giờ sinh con thì làm gì có người trông trẻ. Lương thì chỉ đủ chi tiêu, lấy đâu ra mà thuê người. Mà nhà thì lại ít có người nữa. Ông bà nội mất cả rồi, ông bà ngoại thì ở xa lại yếu. Tôi nghe cũng hợp lý nên không muốn thúc giục vợ trong chuyện này. Vì chuyện con cái không phải một người quyết là được. Mà phải cần sự đồng lòng của cả vợ lẫn chồng. Tôi cũng không muốn bắt ép vợ. Bây giờ là thời đại nào rồi mà còn tính chuyện ép nọ ép kia nữa. Cái nầy tôi cũng để vợ tự quyệt định khi nào thì sinh thêm con.
Thế nhưng lạ là vợ cứ bơ đi, hết lần này tới lần khác. Cuối cùng tôi phải nói với vợ là hai vợ chồng mình cũng nên sinh thêm một em bé nữa vì con gái cũng lớn rồi. Khi ấy vợ mới bảo: Em chưa muốn! Nhưng năm nay vợ cũng đã ba mươi rồi, con gái cũng năm sáu tuổi rồi thì làm sao mà chưa muốn? Nói mãi thì một hôm vợ mới bảo tôi và hai vợ chồng nói chuyện nghiêm túc về vấn đề này. Vợ bảo:
Bây giờ nhà mình không trông chờ vào ai được. Cái gì, chuyện gì cũng chỉ có hai vợ chồng lo cho nhau. Em đẻ mà nằm đấy, anh có biết đi chợ, biết nấu ăn, biết chăm sóc con gái, biết dọn dẹp nhà cửa… Vấn đề là anh có thời gian và có đủ khéo léo chăm em không? Em thấy, nếu trên đời này có người đàn ông nào vụng nhất thì hẳn cũng phải đứng sau anh rồi! Nghe vợ nói thế tôi cũng có chút tự ái. Nhưng đúng là nói gì thì nói, xưa nay việc nhà vợ làm hết.
Nên em cứ nghĩ tới việc đẻ xong, lại phải mò dậy cơm nước cho bố con anh, rồi giặt giũ, chăm con, chợ búa… Em không thể nào tách mình ra thành ngần ấy người được. Hơn nữa mấy năm nay em có khỏe mạnh gì đâu? Anh không thấy em yếu đi bao nhiêu rồi sao? Lưng khi nào cũng đau tuỗn ra, huyết áp thì cứ tụt lên tụt xuống tới xanh cả mặt… Em không thể kham nổi ngần ấy việc nhà và cả con cái nữa. Nhất là kinh tế vợ chồng mình có thể lo chu toàn được cho cuộc sống và hai đứa con không? Ngay cả khi nhà cửa thì chưa có.
Nghe vợ nói thế thì tooic ũng không biết cãi sao cho được. Đúng là cái khoản việc nhà tôi vụng thật. Dù đã cố gắng rất nhiều nhưng cũng không khá hơn. Nhiều khi em ốm, tôi nấu cơm, em nhìn mâm cơm ăn được vài thìa rồi đứng dậy. Tôi biết vì em không thể nào ăn được những thứ tôi nấu. Vợ quen nấu ăn ngon và lại rất kén ăn nữa. Quả thật nếu sinh con thì sẽ vô cùng vất vả. Nhưng tôi không muốn con gái chỉ có một mình. Con bé cũng cần có anh có em. Nói mãi với vợ, cuối cùng em cùn lên bảo tôi: Rút cuộc là anh chỉ muốn có một thằng con trai chứ gì? Rồi em ôm con giận dỗi.
Nhưng thật lòng với tôi trai hay gái đều không quan trọng. Mà là muốn có thêm con cho vui cửa vui nhà, cho con gái bớt ích kỷ, nhõng nhẽo cũng như cho con bớt vất vả sau này. Giải thích với vợ thì em bảo: Đời em và anh khổ rồi, vất vả nhiều rồi. Mình cũng đi lên từ chân lấm tay bùn, từ con nhà nông, cũng phải chịu khổ từ cái thời cơm chưa no, áo chưa đủ mặc, thiếu thốn mọi bề. Nên em không muốn con mình khổ nữa. Anh cứ giục, còn em cứ chối và hoãn nhưng bây giờ em muốn nói thật cho anh biết suy nghĩ của em:
Là em không muốn sinh thêm. Em muốn sinh một con thôi, trai hay gái đều không quan trọng. Quan trọng là mình đầu tư, nuôi con cho tốt, học hành đầy đủ, cho con có thể sống tốt hơn cha mẹ nó. Và cả sau này, em cũng muốn cho con tất cả. Em không muốn con lại phải chịu nhiều thiệt thòi như mình, nai lưng ra làm mà còn chưa đủ ăn đủ mặc. Khi già rồi, em cũng muốn có thời gian thảnh thơi đọc sách, trồng hoa uống trà, thêu tranh… nghĩa là sống cho em và làm những thứ mà em muốn làm. Những thứ mà khi còn trẻ chỉ vì cơm áo gạo tiền mà em không có thời gian để làm được.
Em không muốn phải than ngắn thở dài lo cho con cá ivì chúng chưa ổn định hay vất vả lông bông. Mà xét cho cùng, vợ chồng mình chỉ có thể nuôi tốt một con thôi. Đồng lương còi cọc không dư giả gì đâu. Nếu thêm con nữa, khổ con, khổ cả hai đứa mà khổ cả chúng mình. Cuộc sống mà cơm áo gạo tiền thiếu thốn thì hạnh phúc cũng khó bền lắm. Nay tiền này, mai tiền kia, không có thì có cười, có hạnh phúc được không anh? Em nghĩ thế, em mong anh cũng đồng tình với em và cùng em nuôi chăm con gái chúng mình thật tốt. Sau này già rồi, cũng chỉ mong được thảnh thơi làm những thứ mình thích, ở một căn nhà nhỏ. Thế là được rồi.
Quả thật là tôi không nghĩ vợ mình lại nghĩ nhiều như vậy. Nhưng đúng là những điều em nói đều có lí cả. Cuộc sống của chúng tôi, nhưng đứa con xuất thân từ nông thôn, rồi đi làm thay đổi cuộc đời được đôi chút. Nên cũng muốn con cái phải được hơn mình. Tôi cũng nghĩ cẩn thận về những điều vợ nói. Và cũng tham khảo ý kiến của những người bạn. Đúng là cũng có nhiều người cấp tiến có suy nghĩ như vợ tôi thật. Có anh chị nhà rất khá giả mà họ cũng chỉ sinh một con. Vì thế, tôi dần dần cũng không còn nghĩ mình cần sinh thêm con nữa. Mà chỉ muốn sao nuôi dạy con nên người mà thôi.
(Vợ chồng)